Tyrania rozwoju - czas z tym skończyć i wrzucić na luz

Jeśli marzyć - tylko z konkretnym terminem realizacji i planem.

Jeśli się bawić - tylko celowo, by się uczyć przydatnych umiejętności. Jeśli odpoczywać lub spać - to tylko dlatego, że to podnosi ogólną efektywność.

Dotarliśmy już do apogeum. Wszystko, co robimy - czy to drapiemy się po tyłku, podziwiamy śnieg czy zmieniamy kanał w telewizorze - powinno być rozwojowe. Powinno dawać umiejętności, kasę, wyniki.

Przestaliśmy robić rzeczy tak o, bez celu. Dla zabawy i relaksu. Dziś - o tyranii rozwoju, fetyszu efektywności i tym, czym to się kończy.

Duńczycy uchodzą za najszczęśliwszy naród na świecie (oczywiście w zależności, do jakiego rankingu zajrzycie). Jedzą słodycze, mają 6 tygodni urlopu w roku, mało pracują i dobrze się bawią.

Duńska koncepcja szczęścia - zwana hygge - robi na świecie zawrotną karierę. Czym jest?

W skrócie: umiejętnością cieszenia się chwilą.

Zachwytem nad przebłyskiem słońca, oddechem świeżego powietrza, smakiem czekolady. To spotkania ze znajomymi, który są "hygge" - sprzyjają relaksowi.

To palenie świeczek, to leżenie, czytanie książek przygodowych, robienie na drutach.

To te wszystkie chwile, w których pierdolisz bycie efektywnym, pierdolisz kolejnego guru od "zacznij działać już dziś!", pierdolisz wyniki.

Chcesz odpocząć. Pomarzyć bez celu i bez zmartwień, czy się uda.

Chcesz cieszyć się życiem takim, jakie jest - bo kosztuje Cię sporo, by je mieć.

Wewnętrzny tyran wydajności

Już jakiś czas temu zauważyłem u siebie pewne objawy wypalenia zawodowego.

Zawsze czytałem sporo książek ze swojej dziedziny. Chciałem wiedzieć więcej i więcej. Teraz - nie mogę na nie patrzeć. Rzygać mi się od nich chce.

Robię to, co muszę - ale straciłem sporo serca do tego.

Zauważyłem, że nie umiem się zrelaksować po godzinach pracy. Że wciąż jestem myślami przy strategiach, reklamach, klientach. Że mój wewnętrzny tyran powtarza: musisz myśleć, musisz wciąż kombinować, by wyszło szybciej, lepiej, bardziej, mocniej.

Aż w końcu podświadomie zacząłem go unikać.

Robić wypady na saunę, gdzie na 2 godziny zapominałem o świecie i pracy.

Zatapiać się w marzeniach o tworzeniu gier komputerowych, malowaniu, poezji. Bez tego tyrana. Oczywiście miał on swoje metody, by mnie przywołać - np. generując strach przed niezapłaconymi rachunkami, rozzłoszczonymi klientami itd.

Ale w końcu zdałem sobie sprawę, że to tylko trener, któremu kończą się środki przymusu.

Który się ode mnie oddala, bo traci moc i argumenty.

Czy naprawdę moje życie musi kręcić się wokół słowa "rozwój"? Czy wszystko, co robię, musi koniecznie prowadzić do tego, żebym był "lepszą osobą"? A co, jeśli nie? Jeśli to oleję?

Poczułem ulgę, gdy o tym pomyślałem.

Wielką ulgę. A dopełnieniem tego była...

Opowieść o Filipinach

Mój znajomy naczytał się o Filipinach. I zafascynował go ten kraj.

Tysiące niezamieszkałych, egzotycznych wysp. Owoce morza. Życie w luksusie za 1600 zł miesięcznie. Danie w knajpie za 3-4 zł i pokój z widokiem na plażę za 200 zł miesięcznie. Miejsce, gdzie pieniądze w końcu coś znaczą.

To uśmiechnięty, przyjazny (także gejom) naród. To niska przestępczość (poza stolicą), to spokojne życie. To ludzie, którzy w >90% mówią o angielsku i chodzą do (jeśli to dla Ciebie ważne) takiego samego kościoła, jak Ty.

Słowem: raj.

Świat, w którym można, jak się wydaje, żyć godnie bez zapierdolu i wiecznego dupościsku.

Bez zabijania się o kasę. Bez tyranii efektywności i presji wiecznego rozwoju.

Mam nadzieję, że Andrzej tam poleci (bilet w obie strony: 2300 zł!). Że zbada ścieżki i że pewnego dnia i moja bosa stopa stanie na filipińskiej wyspie.

Może na miesiąc. A może... na zawsze?

Ot, rozmarzyłem się. Bez stresu, czy się uda, czy nie. Jakie to przyjemne. Chyba mam hygge-moment.

Czy ten cały rozwój ma sens?

To wymysł ostatnich lat. Poprzednie pokolenia naprawdę nie widziały, że powinny się rozwijać. Po prostu - żyli i robili swoje. Sadzili rośliny, uprawiali pola, rąbali drewno i umierali. Tacy, jacy się urodzili - mniej więcej.

Dopiero nowoczesne społeczeństwa i szkolnictwo zaimplementowały nam koncept nieustannego rozwoju - wszczepiając wewnętrzną i zewnętrzną presję, by ciągle stawać się kimś lepszym.

Wszystko to oparte zostało na przekonaniu, że "nie jesteś wystarczająco JAKIŚ: mądry, szybki, silny, inteligentny itd."

Że coś jest z Tobą nie tak.

Że jak się zatrzymasz, to przegrasz.

Robię rachunek sumienia i widzę dokładnie, w czym rozwój osobisty naprawdę przyniósł mi plony, a gdzie okazał się wątpliwy.

Z pewnością pomogłem sobie opanować swoje emocje. Kiedyś byłem wiecznie przerażony, zestresowany. Targały mną złe emocje bez ustanku niemal, wykańczając mnie doszczętnie (także przez moją chorobę jelit).

Dziś... te emocje pojawiają się wtedy, kiedy trzeba - by dać mi sygnał, że czas coś zmienić. Ale 95% czasu czuję się ze sobą znakomicie. I nigdy nie sądziłem, że napiszę te słowa z taką pewnością, jak dziś.

Mam udany związek, który daje mi dużo satysfakcji - bo w końcu dorosłem do tego, by być odpowiedzialnym partnerem. Dogadujemy się, mamy świetny seks pomimo lat stażu. Doceniamy się wzajemnie.

Są też dziedziny, gdzie rozwój (osobisty czy zawodowy) przyniósł efekty raczej... takie sobie. Są to głównie dziedziny, na które nie mamy wpływu w 100%. To zarabianie kasy.

Nie jest źle, nie jem tynku ze ścian, ale żebym zmieniał w złoto, czegokolwiek się dotknę, to też nie powiem. Obwiniałem siebie, że wciąż nie mieszkam w pałacu, ale też nie mogę siebie obarczać w 100% winą, bo - znów dokonując szczerego rachunku sumienia - robię to, co robię, najlepiej, jak się da.

Czy da się więcej? Lepiej?

Czy znasz kogoś, kto robi rzeczy lepiej, niż robi?

Pod pewnymi względami jestem - choć nieskromność nie jest modna w tym kraju - naprawdę dobry. Ale tak naprawdę - w czym opinie klientów i współpracowników mnie utwierdzają. Robię rzeczy dobrze, na mega wysokim poziomie - i ciągle je ulepszam.

Widzę też wysiłki ludzi, z którymi współpracuję - są dobrzy w wielu różnych dziedzinach. Mówi się, że mają potencjał.

Problem jest niestety taki, że nawet, jak się ma potencjał, to jeszcze trzeba trafić na dobry grunt. Nasionko może być wypakowane świetnym DNA, zasobami i talentami, ale jak trafi na suchy, martwy grunt - to nie wyrośnie.

Nie, nie jesteśmy w 100% kowalami swojego losu.

Na nasz los, prócz naszej postawy, składa się też świat i jego postawa.

I choćbyś się zesrał, pewnych rzeczy nie zmienisz.

Mogę robić rzeczy dobrze, ale jeśli 3 razy z rzędu spotkam nieuczciwego klienta, to w końcu pójdę z torbami.

Jak to mawia mój partner w interesach: "Lepiej być biednym w bogatym państwie, niż bogatym w biednym."

To ekonomia, to polityka i wiele innych rzeczy, na które wpływu nie mamy, decyduje o nas bez nas.

Dlatego też mocno zakwestionowałem tę tyranię rozwoju. Rozwijać się można, oczywiście. Co więcej - jeśli robisz coś nowego, to nie możesz się nie rozwijać.

Ale odstawmy rozwój jako religię. Jako sens naszego życia. To jest na dłuższą metę dość toksyczne - wciąż wymuszać na sobie robienie nowych rzeczy i rozwijanie się.

Znam ludzi, którzy w życiu nie przeczytali jednej książki rozwojowej, a żyją lepiej, niż Ty czy ja - we własnych domach bez kredytów, z własnymi niezadłużonymi autami i ogrodami. Trochę bawi ich, gdy pływają w basenie i dzierżą te wymarzone drinki z palemką, jak cała ta reszta dramatycznie użera się o kasę.

I znam maniaków self-rozwoju, którzy jedzą koks z fusami, bo na więcej ich nie stać.

Chcielibyśmy widzieć siebie jako królów życia - którzy sami decydują, dokąd idą i co robią. Ale tak nie jest. Dochodzą do naszego podwórka wstrząsy z większego świata. Czy  nam się to podoba, czy nie.

Stąd cała koncepcja wywierania na siebie presji rozwoju nie jest zasadna w mojej opinii. Bo jeśli upadniesz, to i tak się rozwiniesz - czy tego chcesz, czy nie. A jeśli nie upadłeś i idziesz - to ta tyrania rozwoju może zabrać Ci spokój i zachwyt nad światem.

Na pewnym poziomie nie możemy się nie rozwijać.

Więc dajmy se spokój, porzućmy tego tyrana i skupmy się na rozwijaniu umiejętności cieszenia się tym, co mamy. Chwilą obecną.

I, jak ja ostatnimi czasy, rozsiądźcie się wygodnie na swoich kanapach, chwyćcie durną książkę lub magazyn o dekoracji wnętrz, także ciepłą herbatę, i rozmarzcie się. 

Cieszcie tym, co macie. Tym spokojem chwili obecnej.

Nie, nie będziesz miał z tego "progresu". Ale za to dużo odprężenia.